A
hmasa berin Souvenir bu-a thu ziak ve thei tura hrisèlna \ha min petu Pathian
hnênah ka là wm a; Souvenir Board member-te chungah ka lâwm êm êm bawk a ni.
Mizoram
pum mai ni lo, General huapin “Thu leh hla kutpui” buatsaih a lo ni tawh \hin
a; a hlâwkthlâkin a zawngchhangthlâk hle bawk. Chutihrualchuan, keini Kolasib
Bial PYD-te (Tunah chuan Diakkawn leh Venglai bial PYD) hian eng ang chiahin
nge kan hlâwkpui ve le? tiin han inzâwt ta i la, kan hlâwkpui dà n a nêp lulai
deuh mai thei a ni. Tin, thu leh hla lama a general huapa Kolasib PYD-te’n kan
contribution hi a beitham hlê tih chu thu leh hla-a intihsiakna lama kan
contribution en hian a lang chiang hle à wm e.
Tunlai
kan \halaite hian “ thu leh hla” han tih
hian zà i lam ngawr ngawr emaw, hla thu lam ngawr ngawr emaw hi an tin zâwn deuh
a ang \hin; tin, Bial dang, district dangte nen khaikhin pawhin zaithiam kan
nei fir fer tawh a, thil lawmawm tak pawh a ni. Mahse, thu ziak leh a Literature
ang zâwng hi chuan kan la hniam hle mai. Kolasib bial a\angin, ka hriat sual
loh chuan, Mizoram UPC Literature Board
kal tlanga lehkhabu chhuah kan awm à wm pawh ka la hre lo; chuvangin, Thu
lampangah hian keini \halaite hian nasa taka hma kan lâk a \ul tak meuh meuh
tawh a ni.
Grammar thiam a
pawimawh:
Chanchinbumite leh Sermon/Article ziak \hin mite tâna hriat tur pawimawh tak,
kan thuziak miin min tehna ber leh a rilna ber pakhat chu Grammar hman dik leh
dik loh-ah hian a ni. Miin grammar a thiam chuan a thuziakte chhiar a nuam a, a
thu sawi tum tak kha chiang takin a hriatthiam nghal zung zung theih. Hêng- Syllable (lam zat), Subject leh predicate,
punctuation ( full stop, comma, semi-colon, hyphen, thukhungna,dash, makna
chhinchhiahna, etc), Parts of speech (noun, pronoun, verb, adverb,
adjective,conjunction, interjection, post position), Article, tense, mood,
gerund, prefix leh suffix, etc hi
thiam chian vek loh pawhin eng emaw zah tal chu thiam ngêi ngêi hi thuziakmite
leh chanchinbu enkawltute mawhphurhna a ni. Ziakmi leh chanchinbu Editor tam
takte hian chhuanlama an sawi fo \hin ka hriat chu: “ Chanchinbu hi grammar
inzirtirna hmun a ni lo a; thu thar leh chanchin inhriat pawhna tur hmanrua a
ni zawk” tih hi. A dikna chen tam tak a awm thei ang; amaherawhchu, kan thu leh
hla chhiartu tam zawkte hi zirlaite leh \halaite an ni tih hria i la, grammar
chungchangah hian kan fimkhurin kan thiam ngei ngei tur a ni tih hriat tur a
ni. Grammar dik kher a \ul lo tih hi chu mi thiam lote “chauh thubarawh” lek a
ni.
Ziah zawm leh zawm loh
chungchang:
Ziah zawm leh zawm loh tur hriat vek hi thil
awlai tak chu a ni lo mai thei. A bik takin, Mizo \awngah phei hi chuan Sap
\awng te anga thumal pakhat, kawh tum dik tak kâwk chat thei ang chi thumal hi
kan nei tam lo; compound word hi kan ngah hle a ni. Chuvangin, ziah zawm leh
ziah zawm loh chungchângah hian mi thiamte zingah pawh inhnialna tam tak a la
awm phah rêng a ni. Chutihrualin, thumal tam zawk hi chu Grammar bu leh
lehkhabu te chhiar ngun chuan inzir thiam theih tam tak a awm. A bik takin, Prefix( thuhmabet: in, inti, ti/tih, intih,
etc) leh Suffix(Thuhnungbet: a,in,ah, awm, ho, tir,te, etc) te hi kan thiam
ngei ngei a \ul. Chuti a nih loh chuan, kan thu ziahte khân an kawh tum a dang
daih zel ang. Entir nan: In : Ke-in a kal ( Hetah hian In hi suffix niin ke hmangin a kal
tihna); Ke in a kal ( Hetia in kan ziah zawm loh hian ke hmanga kal
tihna ni loin, ke in (House of leg) a kal tihna a ni daih). Hei và ng hian,
thuhmabet leh thuhnungbet te hi ngaihthah chi an ni lo a; kan ngaihthah a nih
ngat chuan mi thiam, thu thiam, lehkhathiam leh mi ril tia sawi tlâk kan la ni
lo tihna a ni mai.
Mizoram \awng hman tlà n
ber - Mizo |awng( Duhlian \awng) hman uar:
Kan kohhran \halaite zingah mai ni lo, Mizoram pum anga thlir paw’n mizo \hangtharte hian kan state official language hi kan hnualsuatin kan hmang duhdah \an ta hle mai; a zahthlâkin hnam changkâng lo zia dik tak a ni tih kan hriat a \ha ang. Hnam changkâng apiangin an ram leh hnam \awngte an humhalh a, an ngaihlû a, an chawisâng \hin. Olympics, World cup, Premiere league leh infiamna hrang hrangte kan en hian players \henkhat, English thiam lote hian an English thiam loh an zahpui lo a; an pianpui \awng leh an ram \awngte chu huai takin an hmang ngam a, khawvel pum hriatah an chawisâng ngam a ni. Heti ang rilru hi keini Mizorama cheng- Kolasib \halaite hian kan puta kan entawn a hun tawh tak meuh meuh. Kan ram leh hnam zia, tradition leh custom te hi kan zahpui mai tur a ni lo; kan humhalhin kan chawisâng zâwk tur a ni. Hetia Mizo \awng hman dik leh grammar hman dik kan sawi avâng hian zohnahthlâk \awng hêng- Thadou, Hmar, Vaiphei, Paite, Gangte, Simte, Zou, Mara, lai, etc te hi kan ngainêpin kan hnualsuat mai tur tihna erawh a ni hauh lo.
Kan kohhran \halaite zingah mai ni lo, Mizoram pum anga thlir paw’n mizo \hangtharte hian kan state official language hi kan hnualsuatin kan hmang duhdah \an ta hle mai; a zahthlâkin hnam changkâng lo zia dik tak a ni tih kan hriat a \ha ang. Hnam changkâng apiangin an ram leh hnam \awngte an humhalh a, an ngaihlû a, an chawisâng \hin. Olympics, World cup, Premiere league leh infiamna hrang hrangte kan en hian players \henkhat, English thiam lote hian an English thiam loh an zahpui lo a; an pianpui \awng leh an ram \awngte chu huai takin an hmang ngam a, khawvel pum hriatah an chawisâng ngam a ni. Heti ang rilru hi keini Mizorama cheng- Kolasib \halaite hian kan puta kan entawn a hun tawh tak meuh meuh. Kan ram leh hnam zia, tradition leh custom te hi kan zahpui mai tur a ni lo; kan humhalhin kan chawisâng zâwk tur a ni. Hetia Mizo \awng hman dik leh grammar hman dik kan sawi avâng hian zohnahthlâk \awng hêng- Thadou, Hmar, Vaiphei, Paite, Gangte, Simte, Zou, Mara, lai, etc te hi kan ngainêpin kan hnualsuat mai tur tihna erawh a ni hauh lo.
UPC
kohhrante hi United kan nih avà ngin
hnam tin, chi tin leh \awng hrang hrang hmangte kan ni a; chuti ang mi infin
khawm chuan kohhran nuam tak a siam tih erawh kan hriat a \ul; zohnahthlâk
\awngte pawh kan thiam chuan kan hmang ang a, thiam pawh kan tum ang. Inpawh
tlan nan a \ha lutuk \awng thiam tam hi. Chutihrual rualin, hnam damna leh ram
damna atâna thil pawimawh berte zinga mi chu- |awng hman tlà n theih leh State
official language hman uar sauh sauh hi kan tih tur a ni a; hman uar mai ni
loin, kan hmang dikin kan humhalh tur a ni. Chuti lo zawngin \awng kan hman
fimkhur loh chuan nakinah ziaka thu leh hlaa kan dah \hat- kan souvenir te,
lehkhabu roh deuh deuh te leh Bible te pawh hi a dik lo pheng phung ang tih a
hlauhawm. Hemi kawngah hian \halaite i \hangharh tawh teh ang u khai!
A tlângkawmna:
Bible-ah kan hmuh angin, “ A tìrin thu a awm, Thu chu Pathian hnenah a awm….” a lo ti a; a tìrin hla a awm tih a ni lo. Chuvà ngin, hla aiin thu hi a pawimawh zawk a; Inkhawmnaah te hian kohhran member-te zingah hla sak apianga lâm vak vak, hlim vak mai \hin; mahse, Pathian thu sawi huna lo muthlu leh lâwp lâwp ang chite hi chu Pathian thuthlunga mi ril tak, thuthlung hre tak, Bible hre tak leh Pathian thua inhnial ilo chang pawha rin tlâk leh innghahna tlâk an nih a beiseiawm loh. Chuvà ngin, Hla chu thu a ni a; thu chu hla a ni tiin lo sawi \hin bawk mah se la, kan damna leh kan Pathianin min duh bera chu a Thu zawm hi a ni; a thute ngaihthlák peihna leh chÃk peihna te hi a ni; hla chu Pathian kan chawimâwina leh kan fakna- thinlung hlim taka kan chawimawina chauh a ni.
Bible-ah kan hmuh angin, “ A tìrin thu a awm, Thu chu Pathian hnenah a awm….” a lo ti a; a tìrin hla a awm tih a ni lo. Chuvà ngin, hla aiin thu hi a pawimawh zawk a; Inkhawmnaah te hian kohhran member-te zingah hla sak apianga lâm vak vak, hlim vak mai \hin; mahse, Pathian thu sawi huna lo muthlu leh lâwp lâwp ang chite hi chu Pathian thuthlunga mi ril tak, thuthlung hre tak, Bible hre tak leh Pathian thua inhnial ilo chang pawha rin tlâk leh innghahna tlâk an nih a beiseiawm loh. Chuvà ngin, Hla chu thu a ni a; thu chu hla a ni tiin lo sawi \hin bawk mah se la, kan damna leh kan Pathianin min duh bera chu a Thu zawm hi a ni; a thute ngaihthlák peihna leh chÃk peihna te hi a ni; hla chu Pathian kan chawimâwina leh kan fakna- thinlung hlim taka kan chawimawina chauh a ni.
Kolasib
\halaite u! Hawh u, Thu lamah kan
rilru i pe thar leh teh ang u! Mizoram \awng leh grammar te, Literature leh
Mizo \awng- kan hman tlan theih \awng hi pai loin, x, y, z te hi Mizo \awngah a awm lo tih hriain type uluk i la;
Meian bei loin maian bai i la,
bawlhhlawh peih loin paih \hin zâwk
i la. Mitthi inah tleivar loin tlaivar
\hin ta bawk i la, lehkha zir mei mei loin zir mai mai a \hat lohzia hre thar i la; vawiin zà nah inkhà wm loin zaninah inkhà wm i la, tûkin zingah zâi
loin tûkinah zâi mai i la;
Nilaithawh\anah hnatlâng loin Ningani-ah
hnatlâng tawh zâwk i la; tichuan, thu lamah hma kan sâwn ang a, kan Literature
hian hma a sà wn zâwk bawk ang.
0 Comments